مجله تحقیقات سلامت در جامعه

مقدمه و هدف: از مهم‌ترین آلاینده‌های موجود در شیرابه زباله، فلزات سنگین می‌باشند که با ورود به زنجیره غذایی و در نهایت رأس هرم غذایی، اثرات بهداشتی خطرناکی برای انسان ایجاد خواهند نمود. هدف از این مطالعه، بررسی کارایی کلینوپتیلولایت اصلاح‌شده در حذف یون‌های فلزات مس و روی از شیرابه محل دفن زباله و مدل‌سازی ایزوترم واکنش‌های جذب می‌باشد.

روش کار: مطالعه حاضر، از نوع مقطعی بوده و در مقیاس آزمایشگاهی انجام شد. شیرابه زباله محل دفن شهر بم به‌عنوان یک نمونه واقعی در چهار فصل سال 1393 مورد آزمایش قرار گرفت. به‌منظور حذف مس و روی از زئولیت طبیعی (کلینوپتیلولایت) اصلاح‌شده با محلول دو مولار HNO₃ استفاده شد.آزمایش‌ها در سیستم ناپیوسته انجام گرفت. تأثیر پارامترهای pH، دوز جاذب و زمان تماس بر جذب فلزات سنگین موجود در شیرابه محل دفن زباله‌های شهری توسط خاک کلینوپتیلولایت اصلاحی بررسی شد. سپس ایزوترم‎های جذب هر یک از دو جاذب تعیین گردید.

یافته‎ها: حذف فلز روی در pH بهینه 5، زمان تماس تعادلی 120 دقیقه و مقدار جاذب 105 گرم بر لیتر به 92 درصد رسید. همچنین حذف 89 درصدی فلز مس در pH بهینه 5، زمان تماس تعادلی 165 دقیقه و مقدار جاذب 90 گرم بر لیتر مشاهده شد. ایزوترم‎های جذب نشان دادند که ظرفیت این جاذب در جذب فلز روی بیشتر از مس بوده و با انرژی بیشتری جذب جاذب می‌شوند. فرآیند جذب از معادلات لانگمویر نوع دو تبعیت نمود (99/0= R²).

نتیجه‎گیری: ظرفیت جذب فلزات مس و روی به‌وسیله کلینوپتیلولایت بالا بوده و طبق معادلات ایزوترم، جذب با انرژی زیادی صورت گرفت. با توجه به بازده حذف بالا، این روش برای حذف فلزات مذکور قابل‌طرح می‌باشد و مطالعات بیشتر برای بررسی امکان حذف سایر فلزات سنگین با این روش توصیه می‌شود.