مجله تحقیقات سلامت در جامعه

مقدمه و هدف:  مطالعات زیادی به فواید تمرین ورزشی در پیشگیری از بیماری‌های مختلف اشاره کرده‌اند. در شرایط فیزیولوژیکی بدن، بین اکسیدان‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها تعادل وجود دارد که نقش مهمی در سلامتی دارد. با وجود این، انجام فعالیت‌های ورزشی با افزایش میزان متابولیسم و مصرف اکسیژن، باعث به هم خوردن این تعادل می‌شود. در این فراتحلیل، مالون‌دی‌آلدهید به عنوان شاخص اکسایشی و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز به عنوان شاخص‌های آنتی‌اکسیدانی بزاقی نسبت به تمرین ورزشی در افراد غیر ورزشکار بررسی شده است.

روش‌ کار: تمام مقالات منتشرشده به زبان فارسی و انگلیسی از 2010 تا سپتامبر 2024 از پایگاه‌های اطلاعاتی PubMed، Google scholar، Science direct،  SID، Scopus و Irandoc جستجو و وارد فراتحلیل شده‌اند. مدل‌های اثرات ثابت و تصادفی برای فراتحلیل اندازه اثر متوسط (تفاوت در میانگین با فاصله اطمینان 95 درصد) در پژوهش مربوط به مالون‌دی‌آلدهید (11 پژوهش)، کاتالاز (9 پژوهش) و سوپراکسید دیسموتاز (9 پژوهش) به کمک نرم‌افزار CMA2 انجام شده است.

یافته‌ها: فراتحلیل نشان داده که تمرین ورزشی باعث افزایش معنا‌دار مالون‌دی‌آلدهید (253/1 ES=، 05/1 تا 45/1 = CI %95، 001/0 = P)، کاتالاز (235/2 = ES، 75/0 تا 719/3 = CI ٪95، 001/0 = P) و سوپراکسید دیسموتاز (894/0 = ES، 66/0 تا 128/1 = CI ٪95، 001/0 = P) می‌شود.

نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد که تمرین ورزشی منجر به افزایش تولید مالون‌دی‌آلدهید به عنوان شاخص استرس اکسایشی می‌شود. از طرف دیگر سیستم دفاع آنتی‌اکسیدانی نیز به عنوان واکنش بیولوژیکی بدن برای خنثی‌سازی و مقابله با آثار مخرب رادیکال‌های آزاد افزایش می‌یابد.