مجله تحقیقات سلامت در جامعه

مقدمه و هدف: در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو، عوامل روان‌شناختی مانند شفقت به خود و خودکارآمدی می‌توانند با کاهش فشار روانی و افزایش رفتارهای سلامت، کیفیت زندگی را بهبود بخشند. هدف این پژوهش بررسی نقش میانجی خودکارآمدی در رابطه بین مؤلفه‌های مثبت و منفی شفقت به خود و کیفیت زندگی بیماران دیابت نوع دو بود.

روش کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-همبستگی و در قالب مدل معادلات ساختاری انجام شد. جامعه پژوهش شامل 052 بیمار مبتلا به دیابت نوع دو بود که به‌صورت هدفمند از بیمارستان امام سجاد(ع) تبریز در سال 3041 انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده عبارت بودند از: پرسش‌نامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (Who، 8991)، پرسش‌نامه شفقت به خود (Wang و همکاران، 2202) و پرسش‌نامه خودکارآمدی مرتبط با مدیریت دیابت (Evaggelia Fappa، 6102). داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر و با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای SPSS و AMOS تحلیل شدند.

یافته‌ها: نتایج نشان داد مسیرهای مستقیم ابعاد مثبت شفقت به خود به خودکارآمدی (93/0=β)، خودکارآمدی به کیفیت زندگی (26/0=β)، ابعاد مثبت شفقت به خود به کیفیت زندگی (71/0=β) و ابعاد منفی شفقت به خود به کیفیت زندگی (91/0-=β) معنادار بود. همچنین مسیر غیرمستقیم بین ابعاد مثبت شفقت به خود و کیفیت زندگی از طریق خودکارآمدی معنادار بود (42/0=β). شاخص‌های برازش در سطح مطلوبی قرار داشتند (79/0=CFI، 69/0=NLI، 60/0=RMSEA).

نتیجه‌گیری: تقویت مؤلفه‌های مثبت شفقت به خود و باور به خودکارآمدی می‌تواند راهبردی مؤثر برای ارتقای کیفیت زندگی بیماران دیابت نوع دو باشد. طراحی مداخلات آموزشی مبتنی بر شفقت به خود در کنار درمان‌های روان‌شناختی توصیه می‌گردد.