Beheshti Motlagh A, Basharpoor S. Structural Relationship Analysis of Substance Use Tendencies in Adolescents: The Role of Childhood Maltreatment, Parenting Styles, and the Mediating Role of Impulsivity. J Health Res Commun 2025; 11 (1) :74-87
URL:
http://jhc.mazums.ac.ir/article-1-1089-fa.html
بهشتی مطلق علی، بشرپور سجاد. تحلیل روابط ساختاری گرایش به مصرف مواد در نوجوانان: نقش بدرفتاری کودکی، سبک های فرزندپروری و میانجی گری تکانشگری. مجله تحقیقات سلامت در جامعه. 1404; 11 (1) :74-87
URL: http://jhc.mazums.ac.ir/article-1-1089-fa.html
استاد، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
چکیده: (883 مشاهده)
مقدمه و هدف: گرایش به مصرف مواد در نوجوانان تبدیل به یک مسئله مهم در سطح فردیاجتماعی شده است و فرد مبتلا به اعتیاد هزینههای گزافی برای خانواده، سیستم آموزش و بهداشت دارد؛ بنابراین، این مطالعه با هدف بررسی روابط ساختاری گرایش به مصرف مواد براساس بدرفتاری دوران کودکی و سبکهای فرزندپروری با نقش میانجی تکانشگری در نوجوانان انجام شد.
روش کار: روش این مطالعه، همبستگی از نوع مدلیابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش دانشآموزان مشغول به تحصیل در مدارس متوسطه اول و دوم در سال تحصیلی 1402-1401 بود؛ که از میان آنها 210 دانشآموز به روش نمونهگیری خوشهای انتخاب شدند. دادهها با پرسشنامه بدرفتاری دوران کودکی فیدل (fidel Psychological Maltreatment) (1989)، پرسشنامه سبکهای فرزندپروری بامریند Baumrind (1973)، پرسشنامه تکانشگری بارت Barrett's Impulsivity (1995) و پرسشنامه گرایش به مصرف مواد فرجاد (1385) جمعآوری شد. دادهها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و مدلیابی معادلات ساختاری در نرمافزار 25 SPSS و 8/18 Lisre تجزیهوتحلیل شدند.
یافتهها: نتایج نشان داد اثر مستقیم متغیرهای بدرفتاری دوران کودکی (36/0= B؛01/0>P)، سبک فرزندپروری سهلگیرانه (17/0= B؛ 01/0>P) و استبدادی (14/0= B؛01/0>P) بر گرایش به مصرف مواد و تکانشگری مثبت و معنادار و اثر مستقیم سبک فرزندپروری مقتدرانه (13/0-= B؛01/0>P) بر گرایش به مصرف مواد و تکانشگری منفی و معنادار است. همچنین متغیر تکانشگری (26/0= B؛01/0>P) بر گرایش به مصرف مواد نیز اثر مثبت و معنادار داشت. شاخص نیکویی برازش (GFI) برابر 87/0و شاخص ریشه میانگین مربعات خطا برابر (RMSEA) 045/0 است.
نتیجهگیری: بدرفتاری و سبکهای فرزندپروری سهلگیرانه و استبدادی همراه با تکانشگری میتوانند گرایش به مصرف مواد را در فرد به وجود آورند. توجه والدین در به کار بردن سبک تربیتی مناسب و شناسایی صفت تکانشگری در نوجوانان، میتواند از گرایش به مصرف مواد در نوجوانان پیشگیری کند.
نوع مطالعه:
پژوهشي-کامل |
موضوع مقاله:
روانشناسی