دوره 5، شماره 3 - ( پاییز 1398 )
جلد 5 شماره 3 صفحات 51-39 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rahnama Z, Ahmadi M, Khalilian A, Sefidgarnia Amiri M. Comparison of Burnout Syndrome Frequency between General Family Physicians and Other General Physicians, in Mazandaran Province, Iran, in 2018. J Health Res Commun 2019; 5 (3) :39-51
URL: http://jhc.mazums.ac.ir/article-1-430-fa.html
URL: http://jhc.mazums.ac.ir/article-1-430-fa.html
رهنما زهرا، احمدی مهشید، خلیلیان علیرضا، سفیدگرنیا امیری مریم. مقایسه فراوانی علائم فرسودگی شغلی در پزشکان عمومی شاغل در طرح پزشک خانواده با سایر پزشکان عمومی در استان مازندران در 1397. مجله تحقیقات سلامت در جامعه. 1398; 5 (3) :39-51
استادیار، گروه آموزشی پزشکی اجتماعی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران
چکیده: (2858 مشاهده)
مقدمه و هدف: فرسودگی شغلی نوعی استرس روانی است که متأثر از عوامل شغلی مختلف بوده و موجب کاهش عملکرد شغلی می‌گردد و معمولاً به‌صورت احساس ضعف، ناامیدی و عدم نیل به اهداف شغلی مشخص می‌شود. در این ارتباط، مطالعه حاضر با هدف مقایسه فراوانی نشانگان فرسودگی شغلی در پزشکان عمومی شاغل در طرح پزشک خانواده و خارج از این طرح طی سال 1397 در استان مازندران انجام شد.
روش کار: در پژوهش مقطعی- تحلیلی حاضر 153، 158 و 295 به‌ترتیب پزشک خانواده شهری، روستایی و غیرشاغل در طرح پزشک خانواده از طریق نمونه‌گیری تصادفی ساده شرکت نمودند. در این مطالعه از پرسشنامه فرسودگی شغلی مازلاک بهعنوان ابزار اصلی به‌منظور سنجش سه بعد فرسودگی هیجانی، مسخ شخصیت و توانمندی شخصی استفاده شد. شرکت‌کنندگان در مطالعه شامل دو گروه از پزشکان خانواده عمومی با سابقه کاری بیش از دو سال شاغل در تمامی شیفت‌های کاری بهعنوان پزشک خانواده و همچنین پزشکان عمومی غیرخانواده شاغل در مراکز بهداشتی- درمانی و مطب‌های وابسته به علوم پزشکی مازندران بودند. به‌منظور مقایسه میانگین و تعیین اختلاف میانگین بعدها در دو بخش پزشکان خانواده (شهری و روستایی) و پزشکان خارج از طرح پزشک خانواده از آزمون آنالیز واریانس یک‌طرفه (Anova) استفاده گردید.
یافته‌ها: در پی مقایسه فرسودگی شغلی بین دو گروه، میانگین و انحراف معیار بعد خستگی هیجانی در پزشکان غیرخانواده معادل 10/31±14/60 و در پزشکان خانواده شهری و روستایی به‌ترتیب برابر با 12/57±19/73 و 12/17±20/39 به‌دست آمد که اختلاف آن‌ها به لحاظ آماری معنا‌دار بود (0/0001>P). بر مبنای نتایج، پزشکان خانواده (به‌ویژه پزشکان خانواده‌های روستایی) دارای بیشترین فرسودگی شغلی در این بعد بودند؛ اما اختلاف دو بعد دیگر در بین پزشکان خانواده و غیرخانواده از نظر آماری معنا‌دار نبود (0/05<P). به‌طور کلی، فرسودگی بالا در پزشکان به‌ترتیب در بعد خستگی هیجانی (20/3 درصد)، مسخ شخصیت (29/4 درصد) و موفقیت فردی (24/1 درصد) به‌دست آمد. باید خاطرنشان ساخت که بیش از نیمی از افراد، حداقل در یکی از ابعاد، فرسودگی بالا را گزارش نمودند.
نتیجه‌گیری: فرسودگی شغلی در پزشکان خانواده به‌ویژه روستایی بیشتر بود که ممکن است دلیل آن کار در محیط‌‌های دورتر با امکانات کمتر، شرح وظایف بیشتر و شرایط سخت‌‌تر باشد. بر مبنای نتایج، عوامل فردی و محیطی بسیاری در ایجاد فرسودگی شغلی نقش دارند که این موضوع اهمیت نیاز به مطالعات بیشتر و برنامه‌‌ریزی جهت رفع فرسودگی شغلی پزشکان- به‌ویژه پزشکان خانواده- را مورد تأکید قرار می‌دهد.
روش کار: در پژوهش مقطعی- تحلیلی حاضر 153، 158 و 295 به‌ترتیب پزشک خانواده شهری، روستایی و غیرشاغل در طرح پزشک خانواده از طریق نمونه‌گیری تصادفی ساده شرکت نمودند. در این مطالعه از پرسشنامه فرسودگی شغلی مازلاک بهعنوان ابزار اصلی به‌منظور سنجش سه بعد فرسودگی هیجانی، مسخ شخصیت و توانمندی شخصی استفاده شد. شرکت‌کنندگان در مطالعه شامل دو گروه از پزشکان خانواده عمومی با سابقه کاری بیش از دو سال شاغل در تمامی شیفت‌های کاری بهعنوان پزشک خانواده و همچنین پزشکان عمومی غیرخانواده شاغل در مراکز بهداشتی- درمانی و مطب‌های وابسته به علوم پزشکی مازندران بودند. به‌منظور مقایسه میانگین و تعیین اختلاف میانگین بعدها در دو بخش پزشکان خانواده (شهری و روستایی) و پزشکان خارج از طرح پزشک خانواده از آزمون آنالیز واریانس یک‌طرفه (Anova) استفاده گردید.
یافته‌ها: در پی مقایسه فرسودگی شغلی بین دو گروه، میانگین و انحراف معیار بعد خستگی هیجانی در پزشکان غیرخانواده معادل 10/31±14/60 و در پزشکان خانواده شهری و روستایی به‌ترتیب برابر با 12/57±19/73 و 12/17±20/39 به‌دست آمد که اختلاف آن‌ها به لحاظ آماری معنا‌دار بود (0/0001>P). بر مبنای نتایج، پزشکان خانواده (به‌ویژه پزشکان خانواده‌های روستایی) دارای بیشترین فرسودگی شغلی در این بعد بودند؛ اما اختلاف دو بعد دیگر در بین پزشکان خانواده و غیرخانواده از نظر آماری معنا‌دار نبود (0/05<P). به‌طور کلی، فرسودگی بالا در پزشکان به‌ترتیب در بعد خستگی هیجانی (20/3 درصد)، مسخ شخصیت (29/4 درصد) و موفقیت فردی (24/1 درصد) به‌دست آمد. باید خاطرنشان ساخت که بیش از نیمی از افراد، حداقل در یکی از ابعاد، فرسودگی بالا را گزارش نمودند.
نتیجه‌گیری: فرسودگی شغلی در پزشکان خانواده به‌ویژه روستایی بیشتر بود که ممکن است دلیل آن کار در محیط‌‌های دورتر با امکانات کمتر، شرح وظایف بیشتر و شرایط سخت‌‌تر باشد. بر مبنای نتایج، عوامل فردی و محیطی بسیاری در ایجاد فرسودگی شغلی نقش دارند که این موضوع اهمیت نیاز به مطالعات بیشتر و برنامه‌‌ریزی جهت رفع فرسودگی شغلی پزشکان- به‌ویژه پزشکان خانواده- را مورد تأکید قرار می‌دهد.
نوع مطالعه: پژوهشي-کامل |
موضوع مقاله:
پزشکی عمومی
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
