دوره 6، شماره 4 - ( زمستان 1399 )
جلد 6 شماره 4 صفحات 62-51 |
برگشت به فهرست نسخه ها
گروه مهندسی بهداشت محیط، مرکز تحقیقات علوم بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
چکیده: (2146 مشاهده)
مقدمه و هدف: غلظت برخی از آلاینده‌ها اغلب در محیط‌های داخلی بیشتر از محیط‌های بیرونی تشخیص داده شده است؛ بنابراین، آلودگی هوای خانگی در حال حاضر به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های سلامت عمومی در سراسر جهان در نظر گرفته می‌شود. مطالعه حاضر با هدف اندازه‌گیری غلظت آلاینده‌های بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن در هوای منازل شهر خشت در استان فارس و ارزیابی خطر سرطان‌زایی و غیر سرطان‌زایی این ترکیبات در هوای تنفسی زنان خانه‌دار طراحی شد.
روش کار: در این مطالعه، از هوای 30 منزل در شهر خشت نمونه گرفته شد. نمونه‌های هوا برای اندازه‌گیری ترکیبات BTEX بر اساس روش شماره 1501 NIOSH جمع‌آوری و با دستگاه GC-FID اندازه‌گیری شد. خطر سرطان‌زایی و غیر سرطان‌زایی این ترکیبات در هوای تنفسی زنان خانه‌دار طول یک سال محاسبه شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون‌های همبستگی اسپیرمن و من‌وینتی و نرم‌افزار SPSS نسخه 23 با سطح اطمینان 95 درصد انجام شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد غلظت بنزن، تولوئن و زایلن به ترتیب 1/76-0/06، 0/96-0/1 و 0/97-0/01 میکروگرم در مترمکعب بود. مقادیر اتیل بنزن در تمامی نمونه‌ها کمتر از حد تشخیص دستگاه گزارش شد. رابطه خطی و مثبت معناداری بین غلظت بنزن و تولوئن مشاهده شد (0/05 P<). خطر افزایش سرطان محاسبه‌شده در طول یک سال (ILCR) برای بنزن در تمام نمونه‌ها کمتر از حد استاندارد (6-10×1) توصیه‌شده توسط آژانس حفاظت از محیط‌زیست ایالات متحده (EPA) و سازمان بهداشت جهانی گزارش شد. همچنین میزان ضریب خطر (HQ) محاسبه‌شده به‌منظور ارزیابی خطرات غیر سرطان‌زایی برای بنزن، تولوئن و زایلن کمتر از یک گزارش شد.
نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه سازمان بهداشت جهانی هیچ محدوده امنی برای مواجهه با بنزن، به‌خصوص در هوای داخلی که افراد مدت‌زمان بیشتری را سپری می‌کنند، در نظر نگرفته است، درنتیجه غلظت ناچیز این آلاینده در محیط‌های داخلی نیز برای سلامتی افراد به‌خصوص زنان خانه‌دار نگران‌کننده است؛ بنابراین، به‌منظور کاهش غلظت این آلاینده و سایر ترکیبات BTEX، کاهش یا حذف آن دسته از فعالیت‌های انسانی که ترکیبات BTEX آزاد می‌کنند و همچنین استفاده از روش‌های تهویه مناسب توصیه می‌شود.
روش کار: در این مطالعه، از هوای 30 منزل در شهر خشت نمونه گرفته شد. نمونه‌های هوا برای اندازه‌گیری ترکیبات BTEX بر اساس روش شماره 1501 NIOSH جمع‌آوری و با دستگاه GC-FID اندازه‌گیری شد. خطر سرطان‌زایی و غیر سرطان‌زایی این ترکیبات در هوای تنفسی زنان خانه‌دار طول یک سال محاسبه شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون‌های همبستگی اسپیرمن و من‌وینتی و نرم‌افزار SPSS نسخه 23 با سطح اطمینان 95 درصد انجام شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد غلظت بنزن، تولوئن و زایلن به ترتیب 1/76-0/06، 0/96-0/1 و 0/97-0/01 میکروگرم در مترمکعب بود. مقادیر اتیل بنزن در تمامی نمونه‌ها کمتر از حد تشخیص دستگاه گزارش شد. رابطه خطی و مثبت معناداری بین غلظت بنزن و تولوئن مشاهده شد (0/05 P<). خطر افزایش سرطان محاسبه‌شده در طول یک سال (ILCR) برای بنزن در تمام نمونه‌ها کمتر از حد استاندارد (6-10×1) توصیه‌شده توسط آژانس حفاظت از محیط‌زیست ایالات متحده (EPA) و سازمان بهداشت جهانی گزارش شد. همچنین میزان ضریب خطر (HQ) محاسبه‌شده به‌منظور ارزیابی خطرات غیر سرطان‌زایی برای بنزن، تولوئن و زایلن کمتر از یک گزارش شد.
نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه سازمان بهداشت جهانی هیچ محدوده امنی برای مواجهه با بنزن، به‌خصوص در هوای داخلی که افراد مدت‌زمان بیشتری را سپری می‌کنند، در نظر نگرفته است، درنتیجه غلظت ناچیز این آلاینده در محیط‌های داخلی نیز برای سلامتی افراد به‌خصوص زنان خانه‌دار نگران‌کننده است؛ بنابراین، به‌منظور کاهش غلظت این آلاینده و سایر ترکیبات BTEX، کاهش یا حذف آن دسته از فعالیت‌های انسانی که ترکیبات BTEX آزاد می‌کنند و همچنین استفاده از روش‌های تهویه مناسب توصیه می‌شود.
نوع مطالعه: پژوهشي-کامل |
موضوع مقاله:
بهداشت محیط زیست
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |