مقدمه و هدف: یکی از بزرگ‎ترین شهرهای ایران مشهد است. از عوامل تهدید کیفیت بهداشتی هوای این شهر، تردد زیاد خودروها می‎باشد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی روند تغییرات شاخص کیفیت هوا (AQI) از سال 1391 تا 1393 در فصول بهار و پهنه‎بندی توسط برنامه Arc GIS بوده است.

روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی است. برای ارزیابی شاخص AQI، از داده‎های سه ساله PM₁₀   CO، SO₂ ، NO₂ ،PM_2.5  و O₃ فصول بهار از سال 1391 تا 1393 در چهار ایستگاه آنلاین داخل شهر استفاده شد و بعد از طبقه‎بندی کیفیت هوای روزانه در شش گروه خوب، متوسط، ناسالم برای افراد حساس، ناسالم، خیلی ناسالم توسط برنامه Arc GIS پهنه‌بندی گردید.

یافته‎ها: در اکثر روزها کیفیت هوای مشهد در شرایط خوب و متوسط ارزیابی شد. در این روزها آلاینده مسئول PM_2.5 و NO₂ بوده است. براساس نقشه‎های پهنه‌بندی مقادیر AQI در سال‎های 1391 تا 1393، ایستگاه صدف در شمال غربی مشهد کیفیت هوای خوب و مرکز و حاشیه جنوبی مشهد آلودگی بیشتری داشته است. مقادیر شاخص AQI در سال‎های 1391 و 1392 از فروردین به سمت خرداد بهبود یافته؛ ولی در سال 1393 کیفیت هوا افت داشته است.

نتیجه‌گیری: در برخی از روزهای بهار، کیفیت هوای شهر مشهد در نقاط پرتردد حاشیه جنوبی و مرکز شهر ناسالم می‎باشد. در نتیجه در سال‎های آتی برای کنترل آلودگی‎ها مدیریت تردد خودروها، تغییر سوخت و کیفیت سوخت آن‎ها، مدیریت سیستم گرمایش منازل، استفاده از وسایل حمل و نقل برقی مورد نیاز می‎باشد.